GATUNKI MOWY - EWOLUCJA - TEKST A GATUNEK • Książka ☝ Darmowa dostawa z Allegro Smart! • Najwięcej ofert w jednym miejscu • Radość zakupów ⭐ 100% bezpieczeństwa dla każdej transakcji • Kup Teraz! • Oferta 13564887398 Zapisz w formie zdań rozkazujących trzy wskazówki na temat właściwego zachowania się w codziennej komunikacji. Zadanie Warto wspomnieć, że jeden z pierwszych zapisanych tekstów o tematyce świeckiej to pochodzący z 1400 roku wiersz Przecława Słoty "O zachowaniu się przy stole", traktujący również o dobrych manierach i Do przemyślenia. Jak czytamy w Wikipedii, wiersz „Przy okrągłym stole” poeta zadedykował swojej żonie Stefanii, z którą ożenił się w 1919 roku. Pochodziła z wspominanego w wierszu Tomaszowa. Oboje udali się na emigrację w 1939 r., uciekając przed wojną i okupacją. Pochodzili z rodzin żydowskich, więc nie mieli wyjścia. Antek zrobił dziurę w stole, Wanda obrus poplamiła, Zosia szyi nie umyła, Jurek zgubił klucz, a Wacek zjadł ze stołu cały placek. - Któż się ciebie o to pyta? - Nikt. Ja jestem skarżypyta. "Smutny wiersz" - Wawiłow Danuta Dzisiaj jestem smutna jak ptak. Dzisiaj jestem smutna jak deszcz. Leżę sobie w trawie na wznak, sama nie wiem Wymień w punktach nakazy właściwego zachowania się przy stole według Słoty + przy stole należy siadać w odpowiedniej kolejności + ze względu na płeć piękną, mężczyzna powinien opanować złe nawyki: - wyprzedzanie w sięganiu po potrawy - jedzenie brudnymi rękami - wybieranie dla siebie najsmakowitszych kąsków Należą do nich "O zachowaniu się przy stole"- poradnik "obyczajowy", o dobrych, dwornych manierach, "Satyra na leniwych chłopów" z końca piętnastego wieku. Znanym i często wystawianym zabytkiem jest powstała około 1465 roku "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" - moralitet przedstawiający śmierć jako gnijące kobiece ciało i o7BnJ. Profesor Kumaty przy stole Moi mili, rzec pozwolę Co niegrzeczne jest przy stole, Co się na niegrzeczność składa, Czego robić nie wypada. W kilku słowach to określę: Siedzieć krzywo na swym krześle, I rozrabiać oraz psocić, Wpychać palce w talerz cioci, Sokiem w buzi zabulgotać, I zaczepiać psa i kota, Za brzeg obrus sobie ciągać I serwetki gnieść, rozciągać, I dokuczać bratu, siostrze, I oddawać jeszcze ostrzej, I zadzwonić o brzeg szklanki, I wycierać twarz w firanki, I rozpychać się łokciami Oraz stukać łyżeczkami Oraz ciamkać oraz mlaskać Przy jedzeniu!... jeśli łaska. zapytał(a) o 21:19 Zadanie z polskiego ! pilne . wiersz ,, o zachowaniu się przy stole ,, . sytuację jaka została przedstawiona w wierszu . jaki sposób należy się zachowac przy biesiadnym stole, wg Przecława Słoty [ autor wiersza ] zasady średniowiecznego savoi-vivre'u opisane w wierszu są aktualne we współczesnym czasach , a które się zmieniły ? własną listę dobrych manier obowiązujących w czasie posiłków .Gospodnie, da mi to wiedzieć,Bych mogł o tem czso powiedzieć,O chlebowem stole!Zgarnie na się wszytko pole,Czso w sto[do]le i w tobole,Czso le się na niwie zwięże,To wszytko na stole jutra wiesioł nikt nie będzie,Aliż gdy za stołem siędzie,Toż wszego myślenia ma z pokojem sieść,A przy tem się ma mnogi jidzie za stoł,Siędzie za nim jako woł,Jakoby w ziemię wetknął grabi się w misę przod,Iż mu miedźwno jako miod —Bogdaj mu zaległ usta wrzod!A je z mnogą twarzą cudną,A będzie mieć rękę brudną,Sięga w misę prze drugiego,Szukaję kęsa lubego,Niedosto[j]en niczs na to się trzymajcie,Małe kęsy przed się często, a mało,A jedz, byleć się jedno panna, jako paniMa to wiedzieć, czso się gani;Lecz rycerz albo panoszaCzci żeńską twarz — toć to powiedaniePrze waszę cześć, panny, panie!Też, miły Gospodnie moj,Proszę o szybką i dobrą odpowiedź . : )Słota, grzeszny sługa Twoj, Przecław Słota żył na przełomie XIV i XV wieku, był szlachcicem, podstarościm oraz burgrabią wywodzącym się z ziemi łęczyckiej, powiązanym z dworem Tomka z Węgleszyna. W historii literatury zapisał się jako autor utworu O zachowaniu się przy stole, który jest zabytkiem poezji świeckiej oraz jednym z pierwszych znanych liryków, w których twórca pozostawił swój podpis. Opowiada on o manierach podczas posiłku, a także sławi zachowaniu się przy stole – analiza i środki stylistyczneO zachowaniu się przy stole – interpretacjaPodsumowanieO zachowaniu się przy stole – analiza i środki stylistyczneO zachowaniu się przy stole był prawdopodobnie inspirowany dziełem Antigameratus, autorstwa Frovinusa. Najstarszą znaną kopią omawianego dzieła jest wersja sporządzona około 1415 roku. Składa się ona ze stu czternastu wersów o zróżnicowanej ilości zgłosek – większość z nich jest jednak napisana ośmiozgłoskowcem. Forma jest ciągła – nie występuje podział na odrębne strofy. Odpowiedniego rytmu nadają rymy, budują one także określoną intonację – jest to wiersz otoczony klamrą kompozycyjną, typu intonacyjno-zdaniowego. Występują także przerzutnie oraz anafory, część wersów rozpoczyna się tym samym lub zbliżonym fragmentem wypowiedzi (Czso… Czso, A… A).Liryka ma charakter pierwszoosobowy, bezpośredni, podmiot liryczny ujawnia się za pomocą identyfikujących go zaimków oraz czasowników (Ja mu powiem, ać mu miło). Osoba mówiąca jest tożsama z autorem (Słota, grzeszny sługa Twoj), przekazuje czytelnikom rady odnośnie poprawnego zachowania się podczas uczty, zna dobre maniery i obyczaje, a jego tekst pełni funkcję dydaktyczną. Pojawiają się także apostrofy – zwroty wprost do adresata, charakterystyczne dla liryki inwokacyjnej (Ja was chwalę, panny, panie; Prosi za to Twej Miłości, udziel nam wszem swej radości!).Utwór pełen jest obrazowych epitetów, przemawiających do odbiorcy (wieliki świeboda, chlebowy stół, pełna misa, rzecz obłudna, ubogi pan, małe kęsy, żeńska twarz, grzech śmiertelny, grzeszny sługa). Przecław Słota zastosował także porównania (Siędzie za nim jako woł, jakoby w ziemię wetknął koł; A grabi się w misę przód, iż mu miedźwno jako miód; A pełną misę nadrobi jako on, czso motyką robi). Podmiot liryczny nie kryje swoich emocji, dlatego obecnych jest wiele ekspresyjnych wykrzyknień (Bogdaj mu zaległ usta wrzod!; Boć jest korona czsna pani, przepaść by mu, kto ją gani!; Przymicie to powiedanie przed waszę cześć, panny, panie!). W omawianym utworze występują liczne archaizmy, wyrażenia uznawane obecnie za przestarzałe, które mogą utrudniać współczesnemu czytelnikowi odbiór treści (czso, siędzie, jakoby, toć, czsna, niczs, ktokoli, jim, przymi, kromie, nań, doma, drzewiej).Utwór wiąże się z kulturą dworsko-rycerską, opowiada o sztuce ucztowania, która była często opisywana przez europejskich autorów. Jest to ważny zabytek literatury, z uwagi na szczegółowy opis przejmowania przez polskich dworzan obyczajów feudalnego Zachodu. Podejrzewa się, że przeznaczony był do zawiera wiele fragmentów satyrycznych, dzięki czemu czytelnik w zabawny sposób uczy się dobrych manier, sam ocenia, które zachowania są pożądane, a które niewłaściwe. Dzieli się umownie na dwie części – pierwsza opowiada o postępowaniu przy stole, druga natomiast o pannach. Rozpoczyna się zwrotem do samego Boga, który ma udzielić osobie mówiącej wsparcia w edukowaniu odbiorców oraz dzieleniu się swoją wiedzą. Opisana jest różnorodność dań na stole, pieczywa, mięsiw oraz innych potraw serwowanych przez szczodrego gospodarza. Taka wystawna uczta pozwala uczestnikom odpocząć i oderwać myśli od codziennych podmiot liryczny opowiada o obyczajach panujących przy stole, wiersz jest swoistym kompendium dobrych manier. Miejsca powinny być zajmowane przez gości według kryterium godności. Każdy powinien obmyć ręce przed przystąpieniem do posiłku, już w średniowieczu zwracało się uwagę na kwestie higieny. Po dania należy się sięgać spokojnie, nakładać porcje z umiarem oraz nie przebierać w kąskach. Istotne jest powolne spożywanie dania, niewielkie kęsy, naganna jest natomiast łapczywość, zachłanność oraz brak ważnym tematem poruszanym przez Słotę są damy. Kobietom należy podczas biesiady okazywać szczególny szacunek, mężczyźni powinni kierować się rycerskością. Damy są źródłem wszelkiej radości na świecie, ich obecność poprawia atmosferę. Ich świętość natomiast wywodzi się od samej Matki Boskiej. Warto jednak zauważyć, że z tego powodu są jeszcze bardziej zobowiązane odpowiednio zachowywać się przy kończy się zwrotem Amen, który stanowi zamknięcie kompozycyjnej klamry i świadczy o wyczerpaniu tematu przez podmiot liryczny. Stanowi także błogosławieństwo dla odbiorców – poznali oni dobre maniery, odebrali nauki oraz winni wcielać je w O zachowaniu się przy stole znany jest także pod nazwą O chlebowym stole. Autor, Przecław Słota, prawdopodobnie tytułował się przydomkiem wywodzącym się od nazwy wsi (co charakterystyczne dla twórców epoki średniowiecza). Omawiany wiersz powstał około roku 1400, a zamieszczono go w kodeksie w roku 1415. Odnaleziony został natomiast dopiero w roku 1891. Opisuje maniery przy stole oraz jest jednym z najważniejszych zabytków polskiej literatury. Przecław Słota O zachowaniu się przy stole INFORMACJE WSTĘPNE W atmosferze kultury rycerskiej i miłości dworskiej rozwijała rozwijała się bujnie świecka liryka miłosna. Przodowała w tej dziedzinie Francja. W polskiej literaturze średniowiecznej nie ma pieśni miłosnych. Wprawdzie jeden z Piastowiczów - Henryk IV Probus tworzył wiersze miłosne, lecz pisał je po niemiecku. Jedynie kilka drobnych okruchów, wplecione w inne teksty piętnastowieczne, czasem nawet religijne, reprezentuje ten dział twórczości. Echa rycerskiego kultu kobiet docierały jednak do Polski. Świadectwem tego jest utwór O zachowaniu się przy stole.. Jego autor był szlachcicem z Gosławic w ziemi łęczyckiej, miał na imię Przecław, a w latach 1398 - 1400 pełnił obowiązki burgrabiego poznańskiego. Zmarł w 1419 roku. Wiersz O zachowaniu się przy stole składa się ze 115 wersów. Jest to najdawniejszy ze znanych nam wierszy obyczajowo-dydaktycznych. Autor dowodzi znajomości dworów wielmożów o obyczjów dworskich oraz biesiadnych na Zachodzie, które to obyczaje i wyższą kulturę będzie chciał rozpropagować wśród polaków. Utwór jest napisany wierszem zdaniowym, asylabicznym. Rytm jest nieregularny, podobnie jak rym. Wersy rymują się bowiem parzyście: aa,bb lub trójkowo: aaa,bbb. Czasem zachodzi połaczenie rymów parzystych z trójkowymi: aa,bbb. Wiersz O zachowaniu się przy stole możemy podzielić na odrębne części tematyczne. Utwór rozpoczyna się inwokacją, na którą składają się trzy pierwsze wersy: "Gospodnie, da mi to wiedzieć., Bych mógł o em cso powiedzieć, O chlebowym stole". Autor zwraca się w niej do Boga z prośbą o opiekę i natchnienie, aby twórca mógł dobrze spełnić swoje zadanie. Celem utworu am być wychwalenie zalet stołu, ale nie tylko. Tego dowiadujemy się jednak z kolejnych wersów utworu. Część druga to wersy 4 - 13. W nich autor ukazuje bogactwo "chlebowego stołu", jak wiele rzeczy może on pomieścić. Znaleźć można na nim plony z pola i ogrodu, wyroby ze zboża, wzystko co konieczne jest do wydania uczty: "Cso w stodole i w tobole, Cso le się na niwie zwięże, To wszystko na stole lęże". W trzeciej części autor wyjawia, czemu służy stół. Mówią o tym wersy 14-18. Oprócz tego, że stół gromadzi wszelkie dary do spożycia, łączy ludzi, wprowadza w atmosferę pokoju, karmi zebranych do syta. Następnie autor tworzy zręczną karykaturę ludzi zebranych wokół stołu, patrzy na nich bardzo krytycznie i ocenia właśnie z pozycji zaznajomionego z kulturą i obyczajowością dworską w Europie Zachodniej. Bardzo razi Słotę brak ogłady i nieznajomość zasad zachowania się przy stole. Zuważa, że wielu siada przy stole niczym zwierzę, to zastosował Słota porównanie do woła "siędzie za nim jako wół". Jeszcze inni garbią się tak, że prawie brodą dotykają misy. Rażą Słotę również brudne ręce, wybieranie dla siebie najlepszych kęsów, sięganie przez stół bez względu na obecność kobiet. Gani autor rubaszność i grubiaństwo polskich panów i rycerzy, wytyka ich wady. Nie poprzestaje jednak na tym i w kolejnej tematycznej części formułuje zasady średiowiecznego savior-vivre, ze szczególnym zwróceniem uwagi na postępowanie, zachowanie względem kobiet. Słota radzi kobietom, aby w trakcie posiłków dzieliły pokarm na małe części, zachowywały we wszystkim umiar. Rycerzom natomiat nakazuje, aby usługiwali niewiastom. Uważa, że kobiety są największym skarbem na świecie: "Ja was chwalę, panny, panie, Iżprzed wami nic lepszego nie". One są źródłem radości, wesela, dlatego należy je szanować i wychwalać ich zalety. Ten, kto gani niewiasty, sprowadza na siebie zgubę: "Boć jest korona czsna pani, Przepaść by mu, kto ją gani" Wiersz O zachowaniu się przy stole kończy modlitwa prośby. W niej autor wyjawia swe nazwisko i prosi Boga o udzielenie wszystkim ludziom radości i miłości. Bardzo ważnym przedmiotem w tym utworze jest stół. Wokół niego autor zgromadził wiele wyrazów określających go: "chlebowy, zgarnie wszystko dla siebie,jest tak ważny jak stodoła dla gospodarza czy tobół dla wędrowca, jest naczyniem dla owoców pola". Wyraz "stół" stał się podstawą pięknej metafory: "chlebowy stół". Przenośnia ta rodzi wiele skojarzeń, wśród których ważne są skojarzenia to ołtarz, miejsce składnia ofiary, która łączy ludzi. Inne skojarzenia , które pociąga za sobą analizowan metafora, interpretują "chlebowy stół" jako: - całość, istotę wszystkiego, wszystko, początek i koniec, - spichlerz, sakrbiec, źródło życia, - szczęście, wieczność. W kontekście religijnego rozumienia metafory "chlebowy stół" opisywana uczta może być zestawiona z Mszą Świętą bądź ucztą miłości, czyli Agape. Bliskie jest to kulturze i atmosferze średniowiecza, zwłaszcza że zarówno początek, jaki i koniec wiersza ma charakter modlitewny. Jest określoną prośbą skierowaną do Boga, prośbą o wysłuchanie modlitwy, opiekę i udzielenie daru radości. Wiersz kończy modlitewna formuła "Amen". Utwór Słoty pełnił funkcję moralizatorsko-dydaktyczną. Obok elementów karykatury zawiera bowiem konkretne wskazówki, napomina odbiorcę, pokazuje mu jak należy odpowiednio zachowywać się na dworze, w trakcie posiłków i zabawy. Służą temu czasowniki w trybie rozkazującym, który wywiera większy wpływ: trzymajcie, ukrywaj, dbajmy, przepaść by mu czyli niech zginie. Wszystkie użyte w tej części czasowniki służą przede wszystkim nakłanianiu i zachęcaniu do sięgania po właściwe wzorce zachowań obowiązujących na dworach średniowiecznych. W wierszu O zachowaniu się przy stole doskonale wyraża się złożoność i bogactwo kultury polskiego średniowiecza, współegzystencja elementów religijnych i świeckich, modlitwy i zabawy. Dobre zachowanie względem kobiet motywowane jest ze względów religijnych i rycerskich. W tym pierwszym aspekcie, kobietom należy się cześć i szacunek; tego między innymi dotyczy modlitwa kończąca utwór. Rycerska motywacja takego sposobu zachowania wiąże się z naśladowaniem wzorów zachodnio-europejskich, z wyborem damy serca, której należało się uwielbienie. Obraz obyczjów średniowiecznego rycerstwa polskiegodoskonale obrazuje nam powieść Henryka Sienkiewicza Krzyżacy. For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for O zachowaniu się przy stole. Connected to: {{:: Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Początek wiersza O zachowaniu się przy stole, zachowany dzięki fotokopiom, sporządzonym przed II wojną światową O zachowaniu się przy stole (znany również jako: wiersz Słoty O chlebowym stole) – wiersz będący przykładem średniowiecznej poezji polskiej przypisywany Przecławowi Słocie. Utwór ten jest najstarszym zabytkiem polskiej poezji świeckiej i jednym z pierwszych tekstów, w którym autor pozostawił po sobie podpis. Autorstwo Przypuszcza się, że przydomek Słota, którym podpisano wiersz, pochodzi od nazwy wsi Słota lub Złota. Taki sposób podpisywania utworów był częstą praktyką w średniowieczu. Ostatnio autorstwo przypisuje się Przecławowi Słocie (Złocie) – burgrabiemu poznańskiemu w latach 1398–1400. Historia utworu Powstał około 1400 roku, zamieszczony został w kodeksie z 1415. Tekst jego odnalazł Aleksander Brückner w Cesarskiej Bibliotece Publicznej w Petersburgu i wydał z odpisu w 1891. Kodeks, w którym znajdował się wiersz, powrócił do Polski, jednak uległ zniszczeniu w czasie II wojny światowej. Treść Utwór zawiera elementy satyryczne. Autor wykorzystując antywzorzec formułuje wypowiedź tak, aby odbiorca sam się zorientował, jakie zachowanie uważane jest za niewłaściwe. Tym samym wyjaśnia podstawowe zasady kultury spożywania posiłków. Z utworu wynika, że na średniowiecznej uczcie nie należało: objadać się, wyszukiwać dla siebie jak najlepszych kąsków, brać zbyt dużych kawałków, wypluwać resztek jedzenia do misy, brać do ust tego, co z nich wypadło. mówić z pełnymi ustamiEtykieta nakazywała: siedzieć na wyznaczonym miejscu, umyć palce nim sięgnie się po jedzenie, wycierać usta, zabawiać damy, podsuwać im półmiski z co lepszymi sztukami jadła. Kompozycja O zachowaniu się przy stole jest przykładem wiersza intonacyjno-zdaniowego, zamkniętego klamrą kompozycyjną. Przypuszcza się, że jego źródłem mógł być łaciński utwór Frovinusa pt. Antigameratus. Zobacz też kuchnia polska w średniowieczu Bibliografia Obyczaje w Polsce, rozdział pierwszy pt. Wieki Średnie, praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Chwalby, wydawnictwo PWN, 2004, ISBN 83-01-14253-7. Linki zewnętrzne {{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}} This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit). Text is available under the CC BY-SA license; additional terms may apply. Images, videos and audio are available under their respective licenses. O zachowaniu się przy stole {{ of {{ Date: {{ || 'Unknown'}} Date: {{( | date:'mediumDate') || 'Unknown'}} Credit: Uploaded by: {{ on {{ | date:'mediumDate'}} License: {{ || || || 'Unknown'}} License: {{ || || || 'Unknown'}} View file on Wikipedia Thanks for reporting this video! ✕ This article was just edited, click to reload Please click Add in the dialog above Please click Allow in the top-left corner, then click Install Now in the dialog Please click Open in the download dialog, then click Install Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list, then click Install {{::$ {{:: {{:: - {{:: Follow Us Don't forget to rate us

wiersz o zachowaniu się przy stole tekst